- Aleksandra Kubacka
Awokado czyli maślany owoc
Awokado to owoc, który pochodzi z Ameryki Południowej i Środkowej. Aztekowie nazywali go masłem puszczy lub owocem maślanym, ze względu na zawartość tłuszczu, a w Polsce nazywany również smaczliwką. Najstarsze dowody jego istnienia zostały znalezione w jaskini w Puebla i sięgają około 10.000 r p.n.e. Awokado pochodzi z rodziny wawrzynowatych, tak jak kamfora i cynamon. Z botanicznego punktu widzenia jest ono dużą jagodą, która rośnie na drzewie i możne osiągać prawie 2 metry wysokości.

Zerwanie owocu z drzewa rozpoczyna dojrzewanie owoców. Liście dostarczają im substancję, która temu zapobiega. Niedojrzałe owoce mogą czekać nawet do 18 miesięcy, aby dopiero po zerwaniu rozpoczął się proces dojrzewania.
Pod względem składu jest ono bardzo bogate w tłuszcz, zwłaszcza jednonienasycony, gdzie 20-30% stanowi głównie kwas oleinowy, który wspomaga utrzymanie prawidłowego poziomu cholesterolu frakcji LDL, wykazuje działanie przeciwzapalne i regulujące poziom trójglicerydów we krwi. Dlatego też potrawy z awokado (oleje, pasty, koktajle) polecane są osobom z podwyższonym ryzykiem chorób układu krążenia, np. nadciśnienie tętnicze, hipercholesterolemia, miażdżyca.
Badania naukowe wykazują, że kwas oleinowy zapobiega rakowi piersi, hamuje wzrost guza w raku prostaty i wspomaga niszczenie przedrakowych komórek nowotworowych. Owoc ten bogaty jest w składniki mineralne takie jak potas (regulujący ciśnienie tętnicze krwi), którego jest więcej niż, w słynącym z bogactwa potasu, bananie. Awokado zawiera więcej karotenoidów oraz luteiny niż jakikolwiek inny owoc, chroniąc przed chorobami oczu i degeneracją mięśni.
Jest dobrym źródłem kwasu foliowego, już 100g owocu pokrywa 1/4 dobowego zapotrzebowania na tę witaminę, która obniża częstotliwość występowania chorób serca, ryzyko udaru mózgu, a podczas ciąży zapobiega wadom wrodzonym, takim jak rozszczep kręgosłupa i wady cewki nerwowej.
Awokado zawiera węglowodany, głównie w postaci błonnika pokarmowego, które odpowiadają za uczucie sytości, zwiększenie metabolizmu i stabilizację poziomu cukru w surowicy krwi.

Kanadyjscy naukowcy oznaczyli w awokado składnik, który pomaga leczyć ostrą białaczkę szpikową. Otrzymał nazwę awokatyna B. Badania na Uniwersytecie Waterloo na komórkach ludzkich wykazały, że działa on przez selektywne zwalczanie nowotworowych komórek macierzystych, nie naruszając jednocześnie komórek zdrowych. Awokatyna B nie tylko eliminuje źródło choroby, ale także poprzez selektywne działanie jest mniej toksyczna dla organizmu chorego.
Awokado bogate jest w antyoksydanty, takie jak glutation, dzięki czemu może zapobiegać chorobom serca, rakowi i spowalniać oznaki starzenia.
Dodatek surowego awokado lub w postaci oleju jako składnika potrawy, ze względu na obecność tłuszczu, który jest nośnikiem witamin takich jak A, D, E i K, znacząco zwiększa przyswajanie dostarczanych antyoksydantów. Ocenia się że dzięki awokado, nawet 15 razy skuteczniej składniki odżywcze mogą być przyswajane przez organizm.
Wartość odżywcza w 100g owocu:
Wartość energetyczna 169kcal (708 kJ)
Białko 2g
Węglowodany 7,4g
przyswajalne 4,1g
cukry (jedno i dwu- cukry) 0,5g
Błonnik pokarmowy 3,3g
Tłuszcze 15,3g
nienasycone 12,84g
jednonienasycone 11,51g
wielonienasycone 1,33g
omega-3 0,07g
ALA 0,06g
omega-6 1,26g
LA 1,26g
nasycone 1,8g
Witamina C 8mg
Witamina B1 0,11mg
Witamina B2 0,12mg
Witamina B3 1,9mg
Witamina B6 0,28mg
Kwas foliowy 0,0062mg
Witamina A 0,007mg
Witamina E 1,3mg
Fosfor 41mg
Wapń 11mg
Magnez 39mg
Potas 600mg
Sód 10mg
Jod 0,002mg
Żelazo 1mg
Miedź 0,18mg
Cynk 0,4mg
Mangan 0,19mg

Można go używać do wielu potraw: począwszy od guacamole, poprzez koktajle owocowe, sałatki, jajecznicę i szakszukę, składniki tortilli i sushi, potrawy z makaronem, oraz stosować jako zamiennik masła do pieczywa.